Gezi Notları: Made in China

Marco Polo Çin'e giderken bulmayı umduğu neydi, bilemiyorum. Ancak benim bulmayı umduğum Çin küçük evleri, küçük insanları, her yerden taşan sweat shopları ve anti hijyen karışımı bir yapıydı. Bulduğum yine umduğum olmadı. Bu ne kadar sevindirici ya da ne kadar üzücü, bilemiyorum.

Öncelikle Pekin denilen metropolden başlamak lazım. Uzun ve çok sayıdaki gökdelenleri ile Marco Polo'nun gittiği Pekin'den çok uzak bir görüntü ile karşılaşıyorsunuz. Zaten bu görüntü, ejdarha esintili havalimanına ayak atmanızla kendini hissettiriyor. Oldukça büyük, modern ve havadar. Pekin gibi işte.

Pekin, küresel cangılın ana atarlarından biri olarak, size çağın gereklerini son raddesine kadar sunuyor. Restoranlardan, eğlenceye ve tabi ki kapitalizmin temeli alışverişe dair ne ararsanız bulabiliyorsunuz. Pekin'de dünyanın en tanınmış markalarını uzay üssü görünümlü AVM'lerinden temin edebileceğiniz gibi, ziplenmiş formattaki "çakma" AVM'lerinde de taklitlerini bulabiliyorsunuz. Silk Street gibi birçok mekanda karşınıza çıkan bu sahtecilik cennetinde elinizde paranız ile girip önce taklit samsonite ya da louis vuitton valizinizle katları dolaşarak içini bir çok pahalı markanın oldukça kaliteli taklitleri ile doldurabilirsiniz. Aynı zamanda Çin'e özgü ürünler de bulunmakta. Çaylar ve çaydanlıklar özellikle atlanmaması gerekenler. Dikkat edilmesi gereken bir diğer unsur pazarlık. Çoğunluğu fiyatları on katından başlayarak söylediği için, satıcılarla uzun ama verimli pazarlık seansları yapılması kaçınılmazdır. Bir süre sonra üstünüze fenalık çökse de maalesef pazarlık herşey!

İş için giden ve köle kıvamında çalışan baykuş, ne Çin Seddi'ni ne de Yasak Şehri görebildi. Zaten bundan dolayı unchecked kategorisinde devam ediyor Çin...

Çin'de görme imkanı bulduğum bir diğer şehir Shenzen. Eskiden küçük bir balıkçı kasabası olan bu şehir paranın nelere muktedir olduğunun bir göstergesi! Hemen hemen normal diyebileceğimiz yükseklikte binası bulunmayan şehir tam manası ile gökdelenlerden oluşmuş. İşi ilginçleştiren ise doğası. Gökdelenlerden kalan her yer yeşil ve büyük bitki örtüsü ile kaplı. Eğer sokakta eçen arabalar ve insanlar olmasa burayı binlerce yıl önce doğanın ellerine terk edilmiş bir medeniyet olduğunu düşünebilirsiniz. Shenzen'de bir diğer çarpıcı nokta ise havası. Bildiğiniz muson iklimi etkili. Yani yüksek oranda nem ve sizi saniyede sırılsıklama çeviren yağmurları mevcut!

Hazin dolu öyküsü ile Urumçi gördüğüm diğer bir şehir oldu. Pekin'in zenginliğinden sonra fakir kalmış bir varoş etkisi yaratıyor bu şehir. Farklı bir kültürü ve insan topluluğunu barındırdığı ilk andan itibaren hissettiren bu şehir ve hikayesi ile ilgili çok şey anlatılabilir. Ancak kısaca paranın ve parayı bulunduranın gücü üstünde başka güç olmadığını bir kez daha anladığımı söylemekle yetineceğim.

Biraz da Çinlilerden bahsetmek lazım. Sabah güne erkenden başlayan bu insanların hayatında çalışmak oldukça önemli bir yer kaplıyor. Kültürlerinden ve sonrasındaki baskıcı yönetimden kaynaklı bir boyun eğme ve otoriteye şartsız kayıtsız uyma karakterleri haline gelmiş. Bir de çoğu ingilizce bilmemekte! Bu işi sizin gibi bir turist/gezgin için umulduğundan daha da zor bir hale sokmakta. Ayrıca konuşma tarzları İtalyanların bağırış çağırışı gibi olduğu için karşıdakinin sizinle kavga ettiği izlenimine kapılabiliyorsunuz.

Merak edilen noktalardan biri de Çin'de yemek olayı! Yemeğe alışık olduğumuzun ötesinde bir Çin mutfağı olduğu doğru. Ama hemen hemen her yerde füzyon ve uluslararası mutfaklara rastlayabiliyorsunuz. Aç kalmak Çin'de endişe edilmesi gereken en son nokta. Çin mutfağını sevin ya da sevmeyin yasemin çayını denemeden dönmemelisiniz.

Çin eski mimarisini bir kaç müze ve kültürel mekanla sınırlamış. Kapitalizmin etkin olduğu her yerde olduğu üzere kendini iki sınıf ve aralarındaki keskin ayrım belirginleşmiş. Varoşlarını ve sweat shoplarını gözden ırak yerlere gizlerken onların ürünlerini her yere saçmış.

Sonuca varmak gerekirse, Çin illa ki görülmesi gereken bir ülke. Gidip göremediğim birçok yönü es geçmem haksızlık olur. Ama Çin içindeki çok sayıdaki sahte ürün gibi kendisinin kapitalist bir replikası olmuş. Ama gidin, pişman olmazsınız :)